 | |
| Nje ekip nderkombetar astronomesh kane zbuluar ngjyra te ndezura te reve te gazit perreth kuazareve te larget. Ky studim i ri nga instrumenti MUSE i Teleskopit Shume te Madh te ESO-s tregon se halot rreth kuazareve jane shume shume me te zankoshem se sa pritej. |
Nje bashkepunim nderkombetar i astronomeve, i udhehequr nga nje grup ne Institutin Federal Zviceran te Teknologjise (ETH) ne Zyrih, Zvicer, kane perdorur fuqine e Teleskopit Shume te Madh (VLT) ne Observatorin e Paranal-it per te studiuar gazin rreth galaktikave te largeta aktive, me pak se dy miliard vjet pas Big Bengut. Keto galaktika aktive, te quajtur kuazare, permbajne vrima te zeza supermasive ne qendrat e tyre, te cilat konsumojne yjet, gazin, dhe materiale te tjera ne nje shkalle jashtezakonisht te larte. Kjo, nga ana tjeter, shkakton qe qendra e galaktikes te leshoje sasi te medha te rrezatimit, duke i bere kuazaret objektet me te shkelqyeshme dhe aktive ne Univers.
Studimi perfshine 19 kuazare, te perzgjedhur qe jane me te ndritshmit nga MUSE. Studimet e meparshme kane treguar se rreth 10% e te gjithe kuazareve te ekzaminuara jane te rrethuar nga halo, gaz intergalaktikor. Keto halo shtrihen deri ne 300 000 vite-drite larg nga qendrat e kuazareve. Ky studim i ri, megjithate, ka hedhur nje surprize, me zbulimin e halove te medha rreth 19 kuazareve te vezhguar - shume me teper se dy halo qe jane te pritshme statistikisht. Ekipi dyshon se kjo eshte per shkak te rritjes se madhe ne fuqine e vezhgimit te MUSE mbi instrumentet e meparshme te ngjashme, por vezhgimet e metejshme jane te nevojshme per te percaktuar nese ky eshte rasti.
Qellimi fillestar i studimit ishte per te analizuar komponentet e gazta te Universit ne shkallet me te medha; nje strukture qe nganjehere referohe si rrjete kozmike, ne te cilen kuazaret formojne nyje te ndritshme.
19 halot e sapo-zbuluar ishin nje surprize: ata perbehen nga gazi relativisht i ftohte intergalaktikor - rreth 10 000 grade Celsius. Kjo zbulim eshte ne kundershtim te forte me modele e pranuara aktualisht te struktures dhe formimin e galaktikave, te cilat sugjerojne se gazi ne afersi te tilla afer galaktikave duhet te kete temperatura te larta, një milion grade.
| quasars |
Video
Tags:ESO-Observatori Jugor Europian,Teleskopi Shume i Madh,MUSE,Quazar,Galaktika,Universi.
No comments:
Post a Comment