Hulumtuesit duke perdorur te dhenat e misionit Kepler te NASA-s kane matur masen e nje eksoplaneti ne madhesine e marsit qe eshte gati nje e dhjeta e mases se Tokes. I quajtur Kepler-138b, dhe eshte egzoplaneti i pare me i vogel se Toka qe te kete edhe masen e saj dhe madhesine te matura. Kjo zgjeron ndjeshem gamen e planeteve me dendesi te matura.
Per te percaktuar masen e nje planeti, astronomet ne menyre tipike kane matur levizjen me germa te vogla te yllit te shkaktuar nga terheqja gravitacionale e nje planeti orbital. Per planetet me masa te Tokes zbulimin e nje terheqje te tille te vogel eshte jashtezakonisht e veshtire me teknologjine aktuale. Per fat te mire, kur nje yll pret planete te shumta qe orbitojne se bashku ne nje orbite te ngushte, shkencetaret kane zhvilluar nje tjeter menyre per te marre masat e planeteve.
"Çdo planet ne orbite periodike ngadaleson dhe pershpejton ndonjehere pak gravitetin e planeteve fshinje. Ndryshimi i vogel ne kohen mes transitimit na lejon per te matur masat e planeteve", tha Jontof-Hutter-udheheqesi i studimit.
Çdo here kur nje planet tranziton nje yll,ai bllokon nje pjese te vogel te drites se yllit, duke lejuar qe astronomet te masin madhesine e planetit. Kjo eshte menyra qe kepler ka zbuluar mijera planete.
Duke matur masen dhe madhesine e egzoplaneteve, shkencetaret mund te llogarisin densitetin dhe te konkludonj ne perberjen e pjeses me te madhe per te percaktuar nese nje planet eshte shkembore apo nje planet i gazte. Dendesia e Kepler-138b eshte ne perputhje me nje perberje shkembore si Toka apo Marsi, por vezhgimet e metejshme jane te nevojshme ,para se astronomet perfundimisht mund te thojne se kjoeshte nje bote shkembore.
Kepler-138b eshte planeti me i brenshem qe orbiton yllim Kepler-138, nje yll me pak se gjysma e madhesise se diellit tone dhe rreth 30 per qind me e fresket. Sistemi Kepler-138 eshte i vendosur rreth 200 vjet drite nga toka ne drejtim te konstelacionin Lyra.
Dy planetet e tjere te jashtem, Kepler-138c dhe Kepler-138d, jane afersisht madhesia e Tokes. Kepler-138c ka te ngjare te jete shkembore, ndersa Kepler-138d eshte me pak i dendur dhe nuk mund te kete te njejten perberje me materialet e tokes. Te tre planetet orbitojne yllin shume afer dhe mundesia qe uji i legshem te egzistoje ne ndonjerin prej tyre egziston.
Shiko videon:Matja e mases se egzoplanetit me madhesine e Marsit.
Sqarim:Zbulimi nuk eshte i koheve te fundit,por eshte publikuar nga NASA me 15 qershor 2015--http://www.nasa.gov/ames/kepler/measuring-the-mass-of-a-mars-size-exoplanet
Postimi eshte publikuar edhe ne website te AstroAlb-Astronomy:http://wp.me/p7NJiw-Vq
Credits: Jason Rowe, NASA Ames/SETI Institute
No comments:
Post a Comment