Toka

Toka,shikuar nga hapesira

Toka eshte planeti i 3-te nga Dielli, si dhe i 5-ti me i madh ne tete planetet ne Sistemin Diellor. Toka eshte gjithashtu me e madhe e te kater planeteve ne brendesine e Sistemit Diellor. Ajo eshte referuar disa here ne bote si , Blue Planet, ose me emrin e saj latin, Terra + gjallesave te miliona llojeve duke perfshire edhe njerezit. Toka eshte aktualisht i vetmi vend ne univers ku jeta eshte e njohur per ekzistence. Planeti yne eshte formuar 4540000000 ose 4.5 miliard vjet me pare, dhe jeta u shfaq ne siperfaqe te saj brenda 1 miliard vjetesh. Qe atehere, biosfera Tokes ka ndryshuar ndjeshem atmosferen dhe kushtet e tjera te planetit, duke bere te mundur perhapjen e organizmave te ndryshme, si dhe me formimin e shtreses se ozonit e cila, se bashku me fushen magnetike te Tokes bllokon rrezatimit e demshem te Diellit . Vetite fizike te Tokes, si dhe historine e saj gjeologjike dhe orbitale, jane faktet kryesore per mbijetesen dhe jeten gjate kesaj periudhe.

Toka ndervepron me objekte te tjera ne hapesire, sidomos me Diellin dhe Henen. Aktualisht, orbita e Tokes rrotullohet nje here per çdo rreth 366,26 here qe ajo rrotullohet rreth boshtit te saj. Ky eshte nje vit yjor, i cili eshte i barabarte me 365,26 dite diellore. Aksi i rrotullimit se Tokes eshte 23,4 ° larg nga perpendikulari me avionin e tij orbital. Gjithsashtu ai ndikon ne prodhimin e variacioneve sezonale ne siperfaqen e planetit me nje periudhe te nje viti tropikal (365,24 dite diellore). Hena, e cila filloi rrotullimin e sajt rreth Tokes 4530000000 vjet me pare, ofron stabilizimin e oqeaneve, stabilizon anen e boshtit dhe gradualisht ngadaleson rrotullimin e Tokes. Rreth 3800000000 dhe 4100000000 vjet me pare, pati ndikime te shumta gjate bombardimeve te asteroideve dhe shkaktoi ndryshime te rendesishme ne mjedis (me te theksuara ne siperfaqe).

Toka eshte planeti i 3 nga Djelli dhe i 5 per madhesi 


Toka ka vetem nje Hene ose sic quhet ndryshe Satelit.

Toka eshte sic quhet ndryshe planeti (Earth ne Anglisht ) ( Tellus ne gjuhen Romake) (Gaia ne Greqishten e lashte)

Kuptimi i plote i Tokes u be nga Nikola Koperniku, i cili arriti te binde te gjithee duke korigjuar shume shkencetare te asaj kohe, qe besonin se Toka ishte qendra e gjithshkaje , duke ardhur te Galileo Galileo, i cili arriti te krijoje teleskopin e pare ne ate kohe , dhe mbeshteti Kopernikun ne teorine e tij. Pra pas kuptimit te plote te Sistemit Diellor nga Koperniku dhe mbeshtetja e plote e Galileos per kete te fundit , u arrit ne konkluzionin, qe Toka eshte thjesht nje planet si gjiteh te tjeret, qe rretullohet rreth Diellit.
Toka eshte e ndare ne disa shtresa, te cilat kane lende kimike te dallueshme dhe sizmike.

Distanca/Orbita rreth Diellit: 149,598,262 km. 
Perihelion (Distanca me e afert me diellin): 147,098,291 km.
Aphelion (Distanca me e larget me diellin): 152,098,233 km.
Rrezja Mesatare: 6,371.00 km.
Diametri Polar: 12,742 km.Diametri Ekuadorial: 12,756 km.
Perimetri Mesatar: 40,030.2 km.
Volumi: 1,083,206,916,846 km³.
Masa: 5,972,190,000,000,000,000,000,000 kg.
Dendesia: 5.513 g/cm³.
Siperfaqa: 510,064,472 km².
Graviteti i Siperfaqes: 9.80665 m/s².
Shpejtesia e Ikjes: 40,281 km/h.
Periudha rrotulluese rreth vetes (Gjatesia e Dites/Nates): 23.9 / 24 ore.
Periudha rrotulluese rreth Diellit (Gjatesia e Vitit): 365.26 dite.
Shpejtesia Mesatare e Orbites rreth Diellit: 107,218 km/h.
Orbita e Cuditeshme: 0.01671123.
Orbita e Pjerret: 0.00005 grade.
Prirja Ekuatoriale e Orbites: 23.4393 grade.
Orbita Perimetrale: 939,887,974 km.
Temperatura minimale/maksimale ne Siperfaqe: -88/+58 °C.
Perberjet Atmosferike: Oksigjen, Azot, Avuj Uji.