Planeti Merkur.

Merkuri

Merkuri eshte planeti me i afert me Diellin dhe i 8-ti per madhesi . Merkuri eshte me i vogel ne diameter nga dy nga Henat e Jupiter te quajtura Titan dhe Ganymede , por dy here me i madh ne peshe.

Distanca/Orbita rreth Diellit: 57,909,227 km.
Perihelion (Distanca me e afert me diellin):

• 0.466 697 AU
• 69,816,900 km
• Aphelion (Distanca me e larget me diellin)

• 0.307 499 AU
• 46,001,200 km
• Rrezja Mesatare: 2,439.7 km
• Graviteti i Siperfaqes: 3.7 m/s². Nese ne Toke ju peshoni 45.5 kg, ne Merkur ju peshoni 17.3 kg.
• Periudha rrotulluese rreth vetes (Gjatesia e Dites/Nates): 58 dite te Tokes ose 1407.5 Ore.
• Periudha rrotulluese rreth Diellit (Gjatesia e Vitit):: 87.97 dite ne Toke jane = me 1 vit tek Merkuri
• Dendesia: 5.427 g/cm3.
• Perberjet Atmosferike: Dioksid i karbonit 95,32%, Azot 2.7%, Argoni 1.6%, Oksigjen 0.13%, Monoksid i karbonit 0.07%, Avujt e ujit 0.03%, Oksid nitrik 0,0013%, + gjurme te tjera gazrash duke perfshire, Metan dhe Kripton.

Merkuri ka nje atmosfere te holle ne krahasim me ate te Tokes dhe Aferdites. Nje atmosfere, qe perbehet nga atomi i cili eshte i paqendrueshem dhe iken ne hapesire.

Merkuri ka nje force magnetike shume te ulet rreth 1% te asajt qe ka Toka. 
Merkuri shpesh eshte i dukshem me dylbi ose teleskop ose dhe me sy pa ndihmen e ketyre te fundit , por nga qe eshte shume afer Diellit eshte teper e veshtire per ta dalluar ne kohen e perendimit te Diellit.

Ne metologjine Romake Merkuri eshte zoti i tregetise se udhetimit , Homologu Romak , ose i Derguari i Zotave per Greket. Merkuri ka marre kete emer, nga qe leviz shume shpejt rreth Djellit. Merkuri ka qene i njohur te pakten qe ne kohen e Sumerians ( mijevjeçarit te 3-te para Krishtit) , Merkurit i ishin dhene disa emra te vecante gjate kohes per faktin qe quhej "ylli i mbremjes dhe i mengjesit. Merkuri tani eshte vizituar nga Anije Satelit , Mariner 10 dhe Messenger. Vetem 45% e siperfaqes planetit eshte zbuluar dhe per fat te keq te vendodhjes se Merkurit afer Diellit, pengon Teleskopet dhe Satelitet te kryejne nje zbulim te plote. Anija Messenger u leshua nga Nasa ne 2004 dhe do te rrotullohet rreth Mercurit ne 2011 pas disa informacionesh dhe imazhesh te leshuara . Ne 2008 u leshuan disa imazhe dhe pamje te reja, te cilat Anija Mariner 10 nuk arriti ti transmetoje.

Orbita [Rrotullimi] i Merkurit eshte shume i cuditshem. Ne perihelion eshte vetem 46.000.000 milion km larg Diellit ,por ne aphelion eshte 70.000.000 milion km larg Djellit. Pozicioni i perihelion ben, qe planeti te kete nje proces shume te ngadalshem rreth Diellit . Astronomet e shekullit 19 ben disa lloje simulimesh per sa i perket rrotullimit te Merkurit, duke perdorur mekanizmin Newtonian = Njuton. Ishte menduar qe ishte nje planet tjeter me afer Diellit se Merkuri, i quajtur Vulcan , dhe per kete gje u perdoren disa teori nga Ajnshtajni per te zbuluar nese vertet ishte nje planeti tille. Deri ne 1962 ishte menduar se, Dita ne planet eshte njesoj po aq sa Viti, duke mbajtur te njejten faqe te tij ne rrotullimin rreth Diellit, ashtu si Hena me Token. Kjo teori doli e gabuar ne vitin 1965 pas zbulimit te radarit Doppler. Tani ne e dime, qe Merkuri rrotullohet 3 here ne 2 vitet e tij. Kjo teori doli e gabuar ne vitin 1965 pas sbulimit te radarit Doppler. 

Temperaturat ne planet variojne nga nga -173 grade celcius deri ne +427 grade celcius . Temperatura ne Aferdite eshte me e larte, por shume me e qendrueshme.

Merkuri eshte nje planet i vdekur. Çfare dua te them me termin " i vdekur" . Merkuri besohet te jete aktiv si planet, por ne realitet nuk eshte aspak i tille. Merkuri mendohet te kete qene i vdekur gjeologjisht si planet per gjate gjith kohes se tije si planet.. Merkuri ka disa levizje dhe rrotullohet rreth Diellit duke kompletuar rrotullimin ne 188 dite. Merkuri mban rekordin per rrotullimin rreth vetes duke qene me i ngadalte nga te gjithe planetet e tjere. Per 6 Muaj pjesa qe eshte perballe Diellit ka nje temprature rreth +427 C , kurse nga krahu tjeter (krahu i erret) -173 C .